Telif hakları ya da etik problemler

[umut]

Merhaba,

Bir kaç haftadır yerli ve yabancı sitelerde bıçak modellerini inceliyorum, en çok hangi bıçak türünü yapmaktan hoşlanacağımı kestirmeye çalışıyorum.
Ancak son iki üç günde aklıma takılan bir soru oldu;

Bıçak ustalarını, sanatkarlarını koruyan herhangi bir telif kanunu (yerli ya da yabancı) ya da bıçakçılık çevrelerinde kabul görmüş bir etik anlayış var mı?

Yani 20 senedir bu işi yapan bir ustanın el emeği göz nuru bir bıçağını birebir taklit etmek nasıl karşılanıyor. O işten, esinlenmeyi ya da ilham almayı, benzerini yapmayı kastetmiyorum tabii. Sonuçta bu işte varyasyon sonsuz olmasına rağmen öyle ya da böyle arada benzerlikler olması kaçınılmaz.

Sanırım aramızda mesleği avukatlık olanlar da var belki onlar olayın kanunsal yönüne bir açıklık getirebilirler.

Teşekkürler.

[Theseus]

2 yıl önce sapı kesme boynuzlarıyla bezeli bir damaskus çakı almıştım.Ustası modelleri kendine has tasarlıyordu,daha önce aynılarını görmemiştim.  6 ay sonra hemen hemen aynısını bir başka el yapımı çakı sitesinde gördüğümde bu ustaya mail atıım; cevabı ne yazık ki model hırsızlığının had safhada olduğu,bunun önüne geçemediklerini,200-300 dolara sattıkları bir ürün için de gidip model telifini kimsenin almayacağını,takip edemeyeceklerini üzülerek yazmıştı.

Ama birçok üretici esinlendikleri modeli satış sırasında belirtirler.
Örneğin Koji Hara model çakı veya Randall stil avcı bıçağı gibi...Bu isimler bildiğiniz gibi ünlü ustalar ve kendi tarzları vardır.
Bunlardan esinlenenler de satış sırasında hem ustaya saygı hem de işi bilenlerce hırsız ya da sahtekar damgası yememek adına esinlendikleri modeli belirtirler.

[emrekipmen]

Bazı büyük firmaların çakı kilit mekanizmaları, bazı yapım teknikleri ve bazı malzemeler patentli-tescilli olabiliyor. Onun dışında mantıken bir bıçak formunun biçimini tescil etmenin yolu yok, sadece çok hafif bir değişiklik ile bile tescil olayından kurtulabilirsiniz.
Taklit bence sorun değil, özellikle kaynağı söylerseniz taklitin etik sorunu da olmaz. Örneğin: http://www.bicaksanati.com/forum/sabit-namlu/haslinger'den-ilham-bicak-resimler/
http://www.bicaksanati.com/forum/sabit-namlu/9-emre-usta'nin-modeli/

[umut]

Yani , ustadan izin aldığınız ya da esinlendiğiniz işi belirttiğiniz sürece problem yok.

Tamam. Cevaplar için teşekkürler.

[bora atalay]

farklı bir açıdan bakmakta fayda var düşüncesindeyim, şöyleki;
 burada ustalarımızın yaptığı bıçakların herbiri elyapımı , dolayısıyla bir ustaya aynı bıçaktan iki tane yapmasını isteseniz bile arada milimetrik farkların olabileceği göz önüne alınmalıdır  ve bu yüzden burada üretilenler başka bir yerde üretilmiş ürünlere çok benzeyebilir fakat BİREBİR aynı bıçak olmaz.

[bora atalay]

tabii burada sadece şekilden bahsediyoruz ...renk/boyut

bunun yanısıra bir de   ;

metal seçimi,
ağız sertliği,....v.b.

gibi konular var...

[meemz1978]

Valla, keşke yapabilsem beğendiğim tüm bıçakların aynısını yapardım, yok telif hakkıymış yok patentmiş hiç dinlemem vallahi

ayrıca daha önceki işimdende bildiğim kadarıyla şekil patent altına alınamıyor, işlevsellik patant altına alınabiliyor diye biliyorum.

[tarık]

şimdi bu konu belkide türkiyede zayıf bir konu ama dünyada önemli mesela trapper çakıyı herkes yapıyor yada stockman yada bowie bir vakit bir yabancı forumda görmüştüm schrade yaptığı modelleri tescillendiriyor hemde model  ismi ile benchmade kullanılan kilit sistemi şu an kendisinde ve başkası kullanamıyor

[balıkcı]

bana görede el yapımı bir bıcak veya cakı eyerkı deyerlı bı ustanın elınden cıkıyosa  onu taklıt eden  kışi onun ustalıgına  deger katacaktır zaten aynı kalıtede yapabılecek olsa kendı sıtılını yapar dıye düşünüyorum