Sıfıraltı işlemle ilgili bir soru.

[egeleme_rampasi]

Merak ettiğim bir şey var:

-170 Derecede 1 saat bekletme ile -80 derecede 15 saat bekletme metalürjik yapıda aynı sonucu veriyor mu?

[ecorotti]

Konu aslında Mustafa Bey ile özeldeki konuşmalarımızdan çıktı.

Soruyu şöyle soralım :

Sıfır altı işlemi pahalı olan sıvı azot ile mi yaparsak uygun olur yoksa ucuz çözüm olan kuru buz- aseton tepkimesiyle mi?

[Osman Kurt]

Sorunun yanıtı hayır ama hiç yapmamaktansa kurubuz oda yoksa derin dondurucuda tutmak bir miktar katkı sağlıyor.Tabi çeliklede alakalı karbonu pek yüksek değilse dönüşüm için bekleyen kalıntı östenitte  az olur bu durumda kurubuz yeterli gelir.Aeb-l için -70 yeterli gelirken D2 çelik için -100 ün altı gereklidir.Not:Kesin konuşamıyorum yüksek alaşımlı çelikler derya deniz sonuçta.

[Akın Özcan]

Üç başlıkta incelemek lazım aslında konuyu; sıfır altı işlem -80 C ler mertebesinde yapılır genelde. sığ kriyojenik -140 C civarı. derin kriyojenik -185 C altında.
Kullanılan çeliğin alaşım elementleri ve miktarlarına göre martenzit dönüşüm başlangıç ve bitiş sıcaklıkları değişiklik gösterir. Yapıyı tamamen martenzite dönüştürmek için mf (martenzit bitiş) sıcaklığının altına inmek gerekir. D2 için -100 C civarıdır bu sıcaklık. - 80 C derecede yapılacak sıfır altı işlem yapıdaki kalıntı östenitin bir kısmını dönüştürecektir ve bu sertlikte bir miktar artış sağlar. -140 C de yapılacak olan sığ kriyojenik işlem yapıdaki kalıntı östeniti %2 ler mertebesine indirebilir. mf sıcaklığının altına inilmesine rağmen yapıdaki kalıntı östenitin tamamını dönüştürmek münkün olmayabilir. -196 C de 24 saat işleme tabi tutulan D2 ler de bile eser miktarda kalıntı östenit bulunabilir. Kalıntı Östenitin martenzite dönüşümü zamana bağlı bir olay değildir. Dönüşümün büyük bir kısmı büyük ihtimalle ilk anlarda gerçekleşiyor zaten. Ancak kriyojenik işlemin yapılmasının asıl sebebi kalıntı östeniti dönüştürmek değildir.
D2 kriyojenik işlemle en iyi tepki gösteren malzeme sanırım (çelikler arasında değil bütün malzemeler içinde). Kriyojenik işlem ile aşınma dayanımı % 800 ler civarında bir artış gösteriyor. Bu artışı kalıntı östenit dönüşümü ile gelen 1-2 HRc lik bir artış ile açıklamak mümkün değil. Derin kriyojenik işlem ile malzemede meydana gelen asıl değişiklik işlem sonrası yapıda çökelen çok küçük eta karbürlerdir ve aşınma dayanımı artışının asıl kaynağı da bu karbürlerdir. Bu karbürlerin homojen olarak çökelebilmesi için - 190 C gibi sıcaklıklara inilmesi gerekir. 
İşlemin bir çok parametresi var ve bu parametreler nihai sonucu etkiler. -196 C dereceye iniş süresi, bu sıcaklıkta bekleme süresi, oda sıcaklığına çıkış süresi, temperden önce veya sonra yapılması, işlem sonrası temper sıcaklıkları ve sayısı. Bunlar elde edilecek aşınma dayanımını belirleyen ana parametrelerdir. 2 C/dk dan daha hızlı iniş hızları hem çatlama riski hemde aşınma dayanımını olumsuz etkilediği için pek tercih edilmez. İşlem çelikler için genellikle en az 24 saattir. İşlem sonrası sadece sertlik ve aşınma dayanımında artış sağlanmaz. Toklukta da artış elde edilir.   

Site ahalisine yakında bu konuda bir süprizim olabilir. 

[ecorotti]

Akın hocam çok güzel bir açıklama olmuş.
Bazı arkadaşlarımızın yazdığı gibi -80 de olmaz diye bir olay yok yani.

Bununla ilgili görselleri okuyabileceğimiz bir yazı var mıdır?(Aramayı beceremedim)

Sıfır altı işlem temperleme öncesi mi yapılmalıdır, temperleme sonrası mı?

Sürprizinizi bekliyorum.

[Akın Özcan]

- 80 C de yapılan işlem ile bir miktar sertlik artışı sağlanabilir doğru.

İngilizce olarak bir çok makale mevcut bu konuda en çok çalışılan malzemelerden biri de D2.

Tavsiye edilen direk su verme sonrası yapılması ve ardından temperleme. Tabi - 80 C de çok büyük bir değişiklik yapar mı bu bilmiyorum. D2 gibi ısıl işlem sonrası çatlama riski bulunan malzemeler düşük sıcaklıklarda "Snap tempering" denilen temper işlemine tabi tutuyorlar 100-150 gibi. Ardından kriyojenik işlem sonra temper.

Süpriz; kriyojenik işlem yapan bir şirkette çalışıyorum şu an. Siteye bu hizmeti sunabiliriz.

mmdtekno.com

[Osman Kurt]

Akın abi eline sağlık güzel bir yazı olmuş.
Eldeki imkanlar neticesinde yapmak şart sıvı nitrojen için büyük bir yatırım gerekiyor.

[egeleme_rampasi]

Evet, çok tatmin edici bir yanıt olmuş. Cevap aşikar olarak: HAYIR. Aynı sonucu vermiyorlar. Sıcaklık farkları muazzam farklar oluşturuyor...

Eğer "gerçek" sıfıraltı işlem hizmeti verebilirseniz, ecnebilerden hiçbir eksiğimiz kalmaz. Muazzam bir olay olur bu. 

Aslında site içi uzmanlaşmaya doğru gidiyoruz galiba. Bir arkadaşımız mozaik pim üretebiliyor, bir diğer arkadaşımız profesyonel ısıl işlem hizmeti verebiliyor. Bir diğeri de kılıflarda çok iyi...

Perdah ve ince işçilikte de benzeri bir uzmanlaşma gelişecek sanırım.

[Osman Kurt]

Perdah ve ince işçilikte de benzeri bir uzmanlaşma gelişecek sanırım.

Perdahta çok iyiyimdir.Bir profili 8-10 kez sıfırdan perdahlamışlığım var

[ecorotti]

Hayır olmaz demek kestirip atmak gibi oluyor. Ben fayda/fiyat analizine göre kuru buzun mantıklı olduğunu düşünüyorum. Bıçakta farkı ne kadar hissedebiliriz?

İktisatçı olacak benim görüşümdür tabi ki.

Şöyle bir durum da var sıvı azot doku yanmasına ve organ kayıplarına sebep olabiliyor. Bilmekte yarar var.

[Salim Türk]

Sürprizi merakla bekliyorum. Takipteyim

[egeleme_rampasi]

Evet sıvı azot tehlikelidir. Bu yüzden profesyonel hizmet alabilmek -eğer olursa- harika olacak. 

Özelde söylediğimi tekrarlıyayım Sayın ecorotti: Gerekmemesi ayrı bir şey, yapabiliyor olmak ayrı bir şey.

Eğer kullanıcı tarafından farkın ayırt edilmesi veya fayda/maliyet analizini gözetseydik, sanıyorum çoğumuz bu iş ile hiç uğraşmazdı.

Gider, namlı bir firmadan hazır alırdık bıçağı. Mesela Spyderco'dan.

[Osman Kurt]

Herşeyin en iyisine sahip olabilseydik fabrika dolusu malzeme gerekirdi amaç elimizdekinin en iyisi yapmak.

[ecorotti]

Özelde söylediğimi tekrarlıyayım Sayın ecorotti: Gerekmemesi ayrı bir şey, yapabiliyor olmak ayrı bir şey.

Eldeki imkanlarla en iyisini yapmak var. Misal benim imkanlarımda 1040 derecede, oksijensiz ortamda 15-20 dakika demleyip, ısıl işlem yağı kullanarak su vermek vardı. Üstüne sıfır altı işlem için -78 derecede kuru buz kullandım. Bana göre yapabileceğim en güzel şekilde D2 lere su verdim.(ileride saha testleriyle belli olacak)

Eğer kullanıcı tarafından farkın ayırt edilmesi veya fayda/maliyet analizini gözetseydik, sanıyorum çoğumuz bu iş ile hiç uğraşmazdı.
Gider, namlı bir firmadan hazır alırdık bıçağı. Mesela Spyderco'dan.

Bu konuya özellikle katılamıyorum. Beni tanıyan arkadaşlar bilir ufak bir spyderco kolleksiyonumu dağıttım. İnanın kendi yaptığınız bıçağın keyfini veremiyor. Hatta el yapımı bir bıçağın kalitesi hiç bir fabrikasyon bıçakta yok.

[deserteagle]

Sorularım:

D2 için -80'e inmekle elde edilen azami olarak elde edilebileceğin yüzde kaçı? Bunun bir grafiği var mı? Sertlik için tokluk için aşınma dayanımı için değerler ve grafikler varsa çok makbule geçer.

D2'nin her su verme sıcaklığı için bu değerler aynı mı, yoksa bu ihtiyac 1040'ta su vermede ayrı 1020'de su vermede ayrı mı?


Bence -80'e inmek,  +25 ile - -170 arasındaki kazanımın  %80'ini veriyorsa gayet güzel bir kazanımdır.

[deserteagle]

Bu arada sorularımı beleş bilgiye atlayan bir aç gözlü adam yüz ifadesiyle soruyorum. 

[ecorotti]

Ben Böhler k110 pdf ve Sefa üstadın tablolarına göre yaptım.

BÖHLER
http://www.dosya.tc/server34/QXketQ/K110.pdf.html

[deserteagle]

K110'un anlatımında diğer D2 dokümanlarına göre biraz farklılık gördüğümü hatırlıyorum. Bakalı 8-10 ay olmuştur tabii.

[egeleme_rampasi]

Eldeki imkanlarla en iyisini yapmak var.

Aynı şeyi kast ediyorum. Tek farkla: benim için "eldeki imkan", bir hizmeti karşılayabileceğim fiyata alabiliyor olmayı da içeriyor. Örneğin su verme işlemi, örneğin gerçek sıfıraltı işlem. (-180 derecelerde en az 24 saat yani)

Bu konuya özellikle katılamıyorum. Beni tanıyan arkadaşlar bilir ufak bir spyderco kolleksiyonumu dağıttım. İnanın kendi yaptığınız bıçağın keyfini veremiyor. Hatta el yapımı bir bıçağın kalitesi hiç bir fabrikasyon bıçakta yok.

Neye katılamadığınızı anlayamadım. Yine aynı şeyi söylüyoruz bence. Elbette aynı keyfi vermiyor, verseydi ben sakat halimle hiç kalkışmazdım bu işe! Biz hobi olarak bıçak yapanlar, fayda/maliyet analizi yapmayız. Elimizden gelenin en iyisini, elimizdeki en iyi imkanlarla gerçekleştirmeye çalışırız.

Benim için "elimdeki imkan" tabiri, ne kadar uğraşırsam uğraşayım kendi yapamayacağım bir işlemi (mozaik pim, ısıl işlem, sıfıraltı işlem, sıcak dövme...), kendi ülkemde, uygun fiyata temin edebilmeyi de içeriyor. Kendim için konuşursam, bu işlemleri ben ne kadar uğraşırsam uğraşayım asla yapamam. Eğer ülkemde bu hizmeti uygun fiyata alabiliyorsam bu benim için elimdeki imkandır, ve de yapabiliyor olmaktır. Bu işlemlerin gerekli olup olmaması veya fayda/maliyet analizi apayrı bir konudur.

Tek katılamayacağım nokta şu ifadeniz:"Hatta el yapımı bir bıçağın kalitesi hiç bir fabrikasyon bıçakta yok."

O markasına ve de ustasına göre değişir!

Umarım yanlış anlamaya fırsat vermeyecek kadar net olarak derdimi anlatabilmişimdir.

[Teoman.]

"beleş bilgiye atlayan bir aç gözlü adam yüz ifadesi" 

  Benim bu foruma her girişimde yüzümde beliren ifade ancak bukadar iyi tarif edilebilirdi.

  Fırsattan istifade, bilgilerini paylaşanlara selamlar, saygılar, teşekkürler. Sağolun varolun...